Tentoonstelling
Vorm geven aan Europa
De Europese Unie breidt zich verder uit: de jaren 2000
Een nieuw millennium in Europa
Twaalf nieuwe landen traden toe tot de EU, de euro werd wettig betaalmiddel en het Verdrag van Lissabon werd ondertekend. Het was een belangrijk decennium voor de EU. Welke gebeurtenissen waren voor de Europeanen een reden om te gaan stemmen?
2004: Europa’s grootste uitbreiding
In 2004 stemde het tot dan toe grootste aantal landen bij de Europese verkiezingen. Er namen immers tien nieuwe landen deel: Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije en Tsjechië.
De EU had heel wat punten op de agenda. De grondrechten en fundamentele vrijheden van de burgers waren vastgelegd in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, dat in december 2000 plechtig was afgekondigd.
In 2002 kwam bovendien de euro in omloop in twaalf EU-landen.
De beleidsmakers wilden de Unie uitrusten voor toekomstige uitdagingen. Met het Verdrag van Nice van 2001 werden de EU-instellingen hervormd om de uitbreiding naar Oost-Europa mogelijk te maken, en werden de medebeslissingsbevoegdheden van het Europees Parlement verder uitgebouwd. De Parlementsleden speelden een actieve rol bij de Europese Conventie die in juli 2003 een ontwerpgrondwet voor Europa opstelde. Hieruit vloeide — na de negatieve uitkomst van twee referenda in mei en juni 2005 — het Verdrag van Lissabon voort.
2009: de financiële crisis
Aan de verkiezingen van 2009 namen ook Bulgarije en Roemenië deel, die in 2007 tot de EU waren toegetreden.
In het licht van de wereldwijde financiële crisis van 2008 vormden economische zaken het belangrijkste campagnethema, gevolgd door werkgelegenheid en sociale bescherming. Ook energiekwesties en de strijd tegen klimaatverandering waren voor kiezers een reden om naar de stembus te gaan.
Het Europees Parlement keurde de dienstenrichtlijn goed, die tot doel had de interne markt voor diensten te ontwikkelen. Als stem van de burgers hadden de Parlementsleden een cruciale rol gespeeld bij het bereiken van een akkoord over dit controversiële onderwerp.
Bovendien was het Verdrag van Lissabon geratificeerd, waarmee het EU-Handvest van de grondrechten in werking was getreden. Nu was het aan de EU-landen om het Verdrag uit te voeren.
In deze periode riep het Europees Parlement verschillende prijzen in het leven om een sterker Europees bewustzijn te bevorderen. Sinds 2007 wordt LUX, de Europese publieksprijs voor de beste film, toegekend aan films over thema’s die centraal staan in het Europese publieke debat. Verder vormt de Prijs van de Europese burger, die sinds 2008 wordt uitgereikt, een erkenning voor uitzonderlijke prestaties van Europeanen. De Europese Karel de Grote-prijs voor jongeren wordt sinds 2008 toegekend voor projecten die door jongeren worden geleid en waarmee het wederzijdse begrip op Europees en internationaal niveau wordt bevorderd.
