Wystawa
Jak kształtowała się Europa?
Wzmocnienie głosu obywateli – lata 80.
Rozbudowa projektu europejskiego
W latach 80. XX wieku Wspólnoty Europejskie stale się rozwijają – przystępują do nich nowe kraje i powstaje wspólny rynek. Zaś stosunki zagraniczne dominuje zimna wojna. Jakie kwestie nurtują wyborców europejskich?
Rok 1984 – silniejszy Parlament to silniejsi obywatele
W 1984 obywatele z dziesięciu państw członkowskich, w tym Grecji, która przystąpiła do Wspólnot Europejskich w 1981 roku, głosują w wyborach europejskich.
Głosy obywateli w tych wyborach wpłyną na finanse Wspólnoty, jako że uprawnienia Parlamentu Europejskiego rozszerzono o decyzje w sprawie jej budżetu.
Przed wyborami posłowie przyjmują projekt konstytucji europejskiej, którego orędownikiem jest Altiero Spinelli – zwolennik federalnej koncepcji zjednoczenia Europy. Ma ona zreformować instytucje Wspólnot Europejskich i przybliżyć je do obywateli. Choć państwa członkowskie odrzucają projekt konstytucji, inicjatywa w tym kierunku jest dowodem na wysiłek ze strony Parlamentu Europejskiego, aby nadać Wspólnotom bardziej demokratyczny charakter.
Rok 1989 – bliżej Morza Śródziemnego
W 1989 roku Hiszpania i Portugalia są już członkami Wspólnot Europejskich, biorą zatem udział w wyborach, które odbywają się w tym roku.
Rozszerzenie na południe Europy powoduje, że pomiędzy państwami członkowskimi Wspólnot Europejskich pojawiają się dysproporcje regionalne. Ma im zaradzić nowa polityka spójności. Do polityki Wspólnot Europejskich włącza się fundusze strukturalne (skupiające się na najuboższych regionach), inwestycje strategiczne i programy wieloletnie.
Wspólnota Europejska coraz częściej stawia czoła poważnym klęskom środowiskowym, takim jak katastrofa w Czarnobylu, niepokojący poziom zanieczyszczenia powietrza i wód oraz dziura ozonowa. Społeczeństwo jest coraz bardziej świadome zagrożeń środowiskowych i zaczyna dostrzegać potrzebę polityki środowiskowej na poziomie europejskim. Wyrazem tej tendencji jest rosnąca popularność partii zielonych.
Wyzwania te nie stoją jednak na przeszkodzie głębszej integracji europejskiej. W 1986 roku zostaje przyjęty Jednolity akt europejski, na mocy którego powstaje wspólny rynek – znosi on bariery handlowe we Wspólnocie i ujednolica standardy. Parlament zyskuje rzeczywisty wpływ na kształt prawodawstwa unijnego dzięki procedurom współpracy i zgody – teraz potrzebuje tylko demokratycznego głosu obywateli, który będzie mu wyznaczać kierunek działań.
Zostaje uruchomiony program Erasmus, dzięki któremu do 2022 roku 13 milionów uczestników mogło studiować i zdobywać kwalifikacje zawodowe za granicą.
Aby chronić demokrację i wolność słowa, w 1988 roku Parlament Europejski ustanawia Nagrodę im. Sacharowa za wolność myśli. Przyznaje ją osobom, grupom osób lub organizacjom, które w wyjątkowy sposób przyczyniły się do ochrony praw człowieka. Pierwszymi laureatami nagrody w 1988 roku zostają Nelson Mandela i Anatolij Marczenko (pośmiertnie).
