Cumhacht a thabhairt do ghuth na saoránach: Na 1980í

Lean na Comhphobail Eorpacha ar aghaidh ag forbairt sna 1980í le níos mó tíortha ag teacht isteach, seoladh an mhargaidh aonair agus caidreamh eachtrach fite fuaite sa Chogadh Fuar. Cad iad na saincheisteanna a chuaigh i bhfeidhm ar vótálaithe na hEorpa?

1984: Saoránaigh Eorpacha a chumhachtú le Parlaimint níos láidre

In 1984, chaith saoránaigh ó dheich mBallstát vóta sna toghcháin. Bhí an Ghréig, a bhí tar éis teacht isteach sna Comhphobail Eorpacha in 1981, san áireamh.

Bheadh éifeacht anois ag vóta shaoránaigh an Aontais ar chúrsaí airgeadais sa Chomhphobal: leathnaíodh cumhachtaí Pharlaimint na hEorpa chun buiséid an Chomhphobail.

In oirchill na dtoghchán, dhréachtaigh na Feisirí dréachtbhunreacht, arbh é an gníomhaí feidearálach Altiero Spinelli a cheannródaí, chun institiúidí na gComhphobal Eorpach a athchóiriú agus a thabhairt níos gaire do na saoránaigh. Cé nár ghlac na Ballstáit leis an tionscnamh, léirigh sé iarracht shuntasach ón bParlaimint na Comhphobail Eorpacha a dhéanamh níos daonlathaí.

1989: Leathnú go dtí an Mheánmhuir

Faoi 1989, bhí an Spáinn agus an Phortaingéil ina gcomhaltaí de na Comhphobail Eorpacha agus chaith daoine sna tíortha sin a vóta sna toghcháin seo.

Mar thoradh ar mhéadú go deisceart na hEorpa tháinig méadú ar éagsúlachtaí réigiúnacha idir Ballstáit na gComhphobal Eorpach. Tugadh isteach fíorbheartas comhtháthaithe chun dul i ngleic leis seo. Cuireadh cistí struchtúracha a dhíríonn ar na réigiúin is boichte, spriocdhíriú straitéiseach infheistíochtaí agus clársceidealú ilbhliantúil san áireamh i mbeartas na gComhphobal Eorpach. 

Bhí an Comhphobal Eorpach ag tabhairt aghaidh ar thubaistí comhshaoil ar scála mór, tubaiste Shearnóbail, leibhéil scanrúla truaillithe aeir agus uisce, agus an poll sa chiseal ózóin ina measc. Bhí méadú ag teacht ar fheasacht an phobail faoi bhagairtí comhshaoil agus díríodh aird ar an ngá a bhí le beartas comhshaoil ar an leibhéal Eorpach. Léiríodh é seo freisin sa mhéadú ar an éileamh a bhí ar Pháirtithe Glasa ar fud na hEorpa.

I measc na ndúshlán sin, bhí lánpháirtiú na hEorpa ag dul i méid i gcónaí. Glacadh an Ionstraim Eorpach Aonair (1986) chun cómhargadh a chruthú: bhíothas ag fáil réidh le bacainní ar thrádáil sa Chomhphobal agus bhí caighdeáin á gcomhchuibhiú. Bhí cead cainte ag an bParlaimint ar reachtaíocht trí nósanna imeachta ar a dtugtar comhar agus aontú – agus bhí guth daonlathach na saoránach ag teastáil uaithi chun í a threorú.

Seoladh an clár Erasmus, a thabharfadh deiseanna oiliúna acadúla agus gairmiúla do thart ar 13 mhilliún rannpháirtí faoi 2022. 

Chuir Parlaimint na hEorpa tús le Duais Sakharov um Shaoirse Smaointeoireachta in 1988. Tá an Pharlaimint tiomanta don daonlathas agus don tsaoirse cainte a chosaint, agus bronnann sí an Duais ar dhaoine aonair, ar ghrúpaí agus ar eagraíochtaí a bhfuil sárchion déanta acu i dtaobh chearta an duine. Bronnadh an chéad Duais ar Nelson Mandela agus Anatoli Marchenko (i ndiaidh a bháis) in 1988.