Πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης 2024: Bad Ischl, Bodø και Tartu

Κάθε χρόνο, το πρόγραμμα Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης γιορτάζει το πλούσιο μωσαϊκό της πολιτιστικής κληρονομιάς σε ολόκληρη την Ευρώπη, αναδεικνύοντας την ιστορική σημασία, την πολιτιστική ζωή και την καλλιτεχνική κληρονομιά διαφόρων πόλεων και περιοχών.

Το 2024, τα φώτα της προσοχής πέφτουν στο Bad Ischl της Αυστρίας, στο Bodø της Νορβηγίας και στο Tartu της Εσθονίας. Οι Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης δεν χρειάζεται να είναι μεγάλες, πολυσύχναστες πόλεις - φέτος, τρεις από τις μικρότερες πόλεις στην ιστορία του προγράμματος κατέχουν τον τίτλο.

Κάθε τόπος περικλείει ένα μοναδικό μείγμα κληρονομιάς, Ιστορίας και καλλιτεχνικής καινοτομίας, προσφέροντας μια ματιά στη ζωντανή κληρονομιά της Ευρώπης. Ας κάνουμε μια εικονική επίσκεψη στο καθένα από αυτά και ας εξερευνήσουμε την πολιτιστική τους κληρονομιά.

Bad Ischl, Αυστρία

Το Bad Ischl βρίσκεται στην αλπική περιοχή Salzkammergut της Αυστρίας. Αποτελείται από 23 δήμους και μαζί κατέχουν τον τίτλο "Πολιτιστική Πρωτεύουσα".

Το Bad Ischl είναι μια λουτρόπολη γνωστή για την αυτοκρατορική της ιστορία. Το 1849, ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ Α’ της Αυστρίας επέλεξε την πόλη ως τη θερινή του κατοικία. Η κομψή αρχιτεκτονική και τα γραφικά της τοπία αντανακλούν τη χλιδή και το μεγαλείο της Αυστροουγγρικής μοναρχίας.

Ο Φραγκίσκος Ιωσήφ και η σύζυγός του αυτοκράτειρα Ελισάβετ της Αυστρίας (γνωστή ως Sisi) περνούσαν τα καλοκαίρια τους στο αρχοντικό Kaiservilla.

Σε αυτή τη βίλα, το 1914, ο Φραγκίσκος Ιωσήφ υπέγραψε την κήρυξη πολέμου της Αυστροουγγαρίας κατά του Βασιλείου της Σερβίας, με την οποία ξεκίνησε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος.

Όμως, η περιοχή ήταν σημαντική πολύ πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε τέτοιο βαθμό που το παραλίμνιο χωριό Hallstatt έδωσε το όνομά του σε μια ολόκληρη περίοδο της Εποχής του Σιδήρου - την περίοδο που αναφέρεται ως πολιτισμός Hallstatt (850 έως 500 π.Χ.). Τον 19ο αιώνα, η ανασκαφή ενός μεγάλου προϊστορικού νεκροταφείου αποκάλυψε εργαλεία και άλλα αντικείμενα που σχετίζονται με τα κοντινά αλατωρυχεία.

Η περιοχή έχει εμπνεύσει πολλούς καλλιτέχνες, κυρίως τον Gustav Klimt, ο οποίος περνούσε τα καλοκαίρια του στη λίμνη Attersee, ζωγραφίζοντας πολλά έργα τέχνης εμπνευσμένα από το φυσικό περιβάλλον της λίμνης.

Τα σχέδια του Salzkammergut για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης επικεντρώνονται σε τέσσερις τομείς: Ισχύς και Παράδοση, Πολιτισμός σε κίνηση, Sharing Salzkammergut και "Globalokal". Μέσω αυτών των δραστηριοτήτων, το Salzkammergut 2024 στοχεύει να συνδέσει την προϊστορική, αυτοκρατορική και νεότερη ιστορία με το μέλλον.

Bodø, Νορβηγία

Κάθε τρία χρόνια, τόποι από χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται να διεκδικήσουν τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Το Bodø είναι μια πόλη στο βόρειο τμήμα της Νορβηγίας και είναι το βορειότερο σημείο που κατέχει τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.

Το Bodø βρίσκεται ανάμεσα σε μαγευτικά τοπία πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο και έχει πληθυσμό περίπου 50.000 κατοίκους. Αναπτύχθηκε από χωριό σε πόλη στις αρχές του 19ου αιώνα, λόγω της αλιείας και της ναυτιλίας. Το Bodø διαθέτει επίσης μια βάση της Βασιλικής Νορβηγικής Αεροπορίας, ενώ εκεί βρίσκεται και το Νορβηγικό Μουσείο Αεροπορίας.

Σήμερα, το Bodø φιλοξενεί το Fram Kino, τον πρώτο κινηματογράφο στη Νορβηγία που άνοιξε το 1908. Υπερηφανεύεται επίσης για την ποδοσφαιρική ομάδα Bodø/Glimt, τη βορειότερη ομάδα που κέρδισε ποτέ ευρωπαϊκό πρωτάθλημα εθνικής κατηγορίας. Συγκεκριμένα κέρδισε το Eliteserien, το πρωτάθλημα της Νορβηγίας, το 2020, το 2021 και το 2023.

Το 2024, περισσότερες από 1.000 εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στο Bodø και σε ολόκληρη την περιοχή Nordland, με έμφαση στους νέους.

Στο Bodø οι δράσεις αυτές θα επικεντρωθούν στην πολιτιστική συνοικία Stormen, που φιλοξενεί την αίθουσα συναυλιών της, το θέατρο και τη βιβλιοθήκη της, τα οποία εγκαινιάστηκαν το 2014.

Tartu, Εσθονία

Το Tartu είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Εσθονίας και είναι γνωστό ως η πνευματική πρωτεύουσά της. Το Πανεπιστήμιο του Tartu, που ιδρύθηκε το 1632, είναι το παλαιότερο πανεπιστήμιο της Εσθονίας.

Η ιστορία του Tartu χρονολογείται από τον 5ο αιώνα. Μέχρι τον 7ο αιώνα είχαν κατασκευαστεί οχυρώσεις στον λόφο Toome και κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους, βρισκόταν εκεί και το κάστρο του επισκόπου.

Σήμερα, αξιοθέατα όπως ο καθεδρικός ναός του Tartu, το Ανώτατο Δικαστήριο της Εσθονίας και η γέφυρα του Αγγέλου βρίσκονται στον λόφο Toome.

Κατά το πέρας των αιώνων, το Tartu είχε βρεθεί υπό την κυριαρχία της Σουηδίας, της Πολωνίας και της Ρωσίας και γι’ αυτό το λόγο, ήταν γνωστό με διάφορα ονόματα - Tarbatu, Dorpat και Yuryev. Μετά την ανεξαρτησία της Εσθονίας το 1918, η πόλη κατέληξε στο όνομα Tartu.

Το Tartu έχει μια ζωντανή πολιτιστική σκηνή. Το Μουσείο Τέχνης του Tartu παρουσιάζει μια ποικιλόμορφη συλλογή εσθονικής τέχνης, η οποία αντικατοπτρίζει την καλλιτεχνική εξέλιξη του έθνους μέσα από διαφορετικές εποχές. Εκεί βρίσκονται το Εσθονικό Αθλητικό και Ολυμπιακό Μουσείο και το Μουσείο της πόλης του Tartu.

Το θέατρο Vanemuine ιδρύθηκε το 1870 και είναι ένα από τα παλαιότερα θέατρα της Εσθονίας.

Για το 2024, το Tartu σχεδιάζει μια σειρά εκδηλώσεων, εκθέσεων και δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την έννοια "Τέχνες της επιβίωσης". Θα πραγματοποιηθούν περισσότερες από 1.000 εκδηλώσεις, οι οποίες θα μοιράζονται ιστορίες σχετικά με τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις αξίες που θα μας βοηθήσουν να καλλιεργήσουμε το ευ ζην.

Η κύρια εικόνα είναι ένα κολάζ από τα εξής: 'Bad Ischl and Traun River' του David McGregor, 'Nyholmsundet' του Frankemann και 'Tartu kesklinn' της Ireen Trummer - όλα μέσω Wikimedia Commons.